Friday, November 12, 2021

චිත්‍රයට සාපේක්ෂව ඡායාරූපය දුර්වල මාධ්‍යයක්.



ඡායාරූපය දුර්වල මාධ්‍යයක්.

ඕනම කෙනෙකුට ඡායාරූප ගන්න පුලුවන්.
හොඳ ඡායාරූපයක් ගන්න නම්
ඔහු අතිදක්ෂයෙක් වෙන්න ඕන.
ඔහු චිත්‍ර ශිල්පියෙක් වගේ සංයමයෙන්
තමන්ගෙ අරමුණ දකින්න ඕන...
ඒ වගේ හැඟීමෙන් ඒ අවබෝධයෙන්
ආලෝකය හසුරුවන්න ඕන.
ඒ ඡායාරූපය ඕන කෙනෙකුට ගන්න බෑ.

මේ අවස්ථාව, 

මේ කතාව තව ටිකක්
විස්තාරණය කරල තේරුම් ගන්න
අපිට උපයෝගී කරගන්න පුලුවන්..

අසංකගෙ මේ අපූරු චිත්‍රය...
දුර්වල කැමරා ඇස සහ මිනිස් ඇස අතර වෙනස
සංසන්දනාත්මකව මනාව පෙන්වන රූපයක්.
ඡායාරූප ඒ විදියටම අඳින අයට හිතන්න..
තමන් ඉන්න තැන බලාගන්න හොඳ තැනක්...

කැමරාව දකින්නෙ තනි ඇහෙන්.
මිනිසා දකින්නෙ ඇස් දෙකෙන්...


ඇස් දෙකෙන් අපට පෙනෙන්නෙ රූප දෙකක්.
අපි ඒ රූප දෙක මිශ්‍ර කරලා
තනි ත්‍රිමාණ රුවක් දකිනවා.
කැමරාවට ඒක කරන්න බෑ.
ත්‍රමාණ චිත්‍රපටි හදන අය
කැමරා දෙකක් උපයෝගී කරගෙන.
ඒ තාක්ෂණය භාවිතා කරනවා...


ඡායාරූපයක් අඳින කෙනාට ලැබෙන්නෙ
තනි ඇසෙන් දැකපු පැතලි රුවක්.
අසංකගෙ චිත්‍රයට එහා පැත්තෙන්
අසංකගෙ පියා දිහා බැලුවාම
කැමරාවෙන් දැකපු පැතලි රුව
අපට දකින්න පුලුවන්.
අසංකගෙ චිත්‍රයෙ තියෙන්නෙ
මිනිස් ඇසෙන් දුටු ත්‍රිමාණ රුව.
ඒ එක සාධකයක්.

අනිත් සාධකය එළිය සහ අඳුර.

මේ කැමරාවටත්
අසංකගෙ ඇසටත් ලැබෙන්නෙ
මේ අවස්ථාවෙ පියාගෙ මුහුණෙන්
පරාවර්තනය වෙන එකම ආලෝක කිරණ.
ප්‍රතිඵල දෙක කොතරම් වෙනස්ද?


අසංකට පෙනෙන වර්ණ කැමරාවට පෙනෙන්නෙ නෑ.
කැමරාව දකින්නෙ එළිය අඳුර විදියට.
කැමරාවට ත්‍රිමාණ දැක්මක් නැති නිසා
එලිය අඳුරෙන් ගැඹුර පෙන්වනවා.
මිනිස් ඇසට පෙනෙන හැඩතල
කැමරාවට පෙනෙන්නෙ නෑ...

චිත්‍ර ශිල්පියා දකින්නෙත් පෙන්වන්නෙ
එලිය අඳුර නොවෙයි...
ඔහු දකින්නෙ එක එක තලවල තියන
එකක වර්ණ වල රටාවයි..

තමන්ට අවශ්‍ය විදියට
අවශ්‍ය තැනට ආලෝකය දෙන්න
චිත්‍ර ශිල්පියාට පුලුවන්.

අසංකගෙ චිත්‍රයේ කණ ප්‍රදේශයට
වෙනම ආලෝකයක් ඔහු පතිත කරලා...
කැමරාවට ඒක කරන්න බෑ.
දක්ෂ ඡායාරූප ශිල්පීන් මේ වෙලාවට
ඒ ප්‍රදේශයට විතරක් වැටෙන්න
ප්‍රමානවත් දුර්වල ආලෝක කදම්බයක්
වෙනම පතිත කරනවා.
ඒ වෙලාවට ඒ ඡායාරූප ශිල්පියා හිතන්නෙ
චිත්‍ර ශිල්පියෙක් හිතන විදියටයි.
ඔහු පින්සල අතට ගත්තොත්
චිත්‍රත් හොඳට අඳින්න පුලුවන්.

ඡායාරූප ශිල්පීන්ගෙ ආලෝකකරණය
චිත්‍රශිල්පීන් විසින් හැදෑරිය යුතු
ඉතා ප්‍රයෝජනවත් ක්ෂේත්‍රයක්.

Franco Ziparellyගෙ
Jesus of Nazareth ටෙලි චිත්‍රපටයේ
එක දර්ශනයක
දොරක හෙවනැල්ල වැටෙන තැනක
මැටි බඳුන් රාක්කයක් තියනවා.
ඒ රාක්කයෙ උඩම තට්ටුවෙ මැටි බඳුන්
පෙන්වන්න ඔහුට අවශ්‍ය වුණාම
ඔහු කළේ බඳුන්වලට පිටුපස
බිත්තිය ආලෝකවත් කිරීමයි.
ඒ රූපය පැතළියි. මතුවීම ගාණකට...
ඒ අධ්‍යක්ෂකවරයා එක කාලයක
වේදිකා අලංකරණ ශිල්පියෙක්.
ඒ අත්දැකීම මෙතනදි වැදගත්වුණා.

Jesus of Nazareth ටෙලි චිත්‍රපටයෙන්
මෙහි දැක්වෙන්නෙ වෙනත් අවස්ථාවක්.

ජේසුට පිටුපසින් ඉන්න මිනිසුන් මතු වෙන්න
දැලක් වැනි ආවරණය මතට
ඔහු විශේෂ ආලෝකයක් දීලා.
ජේසුගෙ හිසට පිටුපසින් වැටෙන
විශේෂ ආලෝකයත් එවැන්නක්.

කැමරාවත් මිනිස් ඇසත් අතර පරතරය
පියවන්නෙ දක්ෂ ඡායාරූප ශිල්පීන්.
ඔවුන්ගේ චිත්‍රවල තියන ලක්ෂණ
හොඳ චිත්‍රවලට සමානයි.
බලාගෙන අඳිනවා නම්
කෙනෙක් තෝරාගත යුත්තෙ
එවැනි විශිෂ්ඨ ඡායාරූපයක්.

ඡායාරූප ශිල්පියා හිස් මනසක් තියන
කැමරා තාක්ෂණයට යටත් කෙනෙක් නම්
ඔහුගෙ ඡායාරූප දුර්වලයි..
ඔහු ඇස්දෙකෙන් දකින දේ
තනි ඇසෙන් ඡායාරූප ගත කරලා
මුළාවට පත් වෙනවා..
මේ දුර්වල ඡායාරූප භාවිතා කරලා
ඡායාරූපය වගේම චිත්‍ර ඇඳීමත්
ඒ වගේම දුර්වල අවස්ථාවක්.

ඡායාරූපයකින් ඇන්දත්
තෝරා ගන්න ඡායාරූපයෙන්
ඒ ශිල්පියා අඳින චිත්‍රයෙන්
ශිල්පියාගෙ ශක්‍යතාවය පෙනෙනවා.

කැමරාව, පෑන් පැන්සල් පින්සල්... මේ ඔක්කොම
අප්‍රාණික මෙවලම් විතරයි.
දක්ෂකම තියෙන්නෙ ශිල්පියාගෙ ආත්මයේ.
චිත්‍රය වගේම ඡායාරූපයත්
ආත්ම ප්‍රකාශනයක්.

 

 මේ අපූරු චිත්‍රය...අසංකගෙ.

Wednesday, June 16, 2021

හැඟීම් වලින් නොකෙළෙසෙන නි-මනස -බුදුන් වහන්සේ සහ Bruce Lee


බෘස් ලී රීති උපරිමයෙන් හදාරලා
රීති වලට වහල් නොවී සටන් කළ යුතුයි කියා උගන්වපු
අතිශයින්ම ස්වාභාවික සටන් කරුවෙක්.
ඔහු සටන් කලාව හැදෑරුවේ
සටන් කරන්න නෙමෙයි.
ආධ්‍යාත්මික දියුණුව සඳහායි.

සිත එකඟ කරගන්න
මත්පැනට හුරු වෙන
විශේෂ කුසලතා ඇති අය
මග වරද්දා ගන්නවා.
ඒ ඒකාග්‍රතාවය වැරදියි.
ඔවුන් සිතට වංචා කරනවා.

බෘස් ලී තමන්ගේ අරමුණ කරා යන්න
සිතේ පුළුල් දැක්ම භාවිතා කලේ
නිවැරදි ක්‍රමයටයි.

මත්පැන් වලින්
මේ මොහොත පිළිබඳ
සිහිය දුර්වල වෙනවා.
ප්රමාදය කියන්නෙ ඒකටයි..
පමාදට්ඨාන

සාමාන්යයෙන් අපි පොඩි පරාසයක්
තෝරාගෙන ජීවත් වුණාට
අපේ මනසටත් පසිඳුරන්ටත්
ලොකු පරාසයක් අසු වෙනවා.

ඔබ මේ තිරයෙන් ඇස් ඉවත් නොකර
අවට තියන දේවල් කොතරම් ප්රමාණයක්
දකින්න පුලුවන්ද කියා බලන්න.

අවට තියන ශබ්ද කොතරම් ප්රමාණයක්
ඔබට ඇහෙනවාද කියා බලන්න.

මත්පැන් බිව්වාම
මේ පරාසය අඩු වෙනවා.
පියවි ඇසෙන් බලන කෙනෙක්
කැමරාව තුළින්
යමක් දිහා බැලුවා වගේ.

ඒ පෙනෙන ප්රදේශයට
යොදාගන්න දේට
සිත යොමු කරගන්න පහසුයි.

බොබ් මාර්ලේ ඇතුළු බටහිර කලාකරුවන්
මෙන්ම සයිගාල් වැනි පෙරදිග කලාකරුවන්
අපේ රටේත් බොහෝ කලාකරුවන්
මත්පැනට වහල්වෙලා පිරිහුණා.

සාහිත්යයට, ගීත රචනයට සහ
වෙනත් කලාමාධ්යයන් වලට
මේ කිහිලිකරුව භාවිතා කරන අය
පසුකාලීනව නිර්මාණකරණය පිරිහිලා
මානසිකව අංග විකල වෙන්න පුලුවන්...
නිර්මාණශීලී බොහෝ අය
මේ උගුලට අසු වෙනවා.

ඒත් මේ ක්රමය හානිකරයි.

බාහිර දෙයක් භාවිතා කරලා
මනස වෙනස් කළොත්
වන්දි ගෙවන්න වෙනවා.
මත්ද්රව්ය වලදි මත්පැන් වලට වඩා
ඉක්මන් ප්රතිඵල ලැබෙනවා.
මත්පැන් වුණත් ප්රමාණය වැඩි නම්
ප්රතිඵල ඉක්මන්...

බටහිර බොහෝ ක්රම වගේ
තාවකාලික ප්රතිඵල තියනවා.

දීර්ඝකාලීනව අහිතකරයි.
මේ සමාධිය මිථ්යා සමාධියක්.
වැරදි සමාධියෙන් සිහිය අඩු වෙනවා.
කායිකවත් සිහිය විනාශ වෙනවා...
සංවේදී බව අඩු වෙනවා.
මනස පටු වෙනවා.

වයසට යද්දි සිහිය දුර්වල වෙනවා.
සමහර විට
සිහිය නැත්තටම නැති වෙනවා..
-------------------------------

බෘස් ලී නියම ක්රමය හොයා ගත්ත.
ඒ ක්රමය බුදුන් වහන්සේගෙ ක්රමය.

විපස්සනා සොයන්න මා පෙළඹුවේ
බෘස් ලීගේ නි-මනස පිළිබඳ සිද්ධාන්තයයි.

ඔහු -No-Mindedness - නමින් හැඳින්වූ
මානසික ස්වභාවය
ඊට වසර දහයකට පමණ පසුව
විපස්සනාව හමුවන තෙක්
ගවේෂණය කරන්න මා පෙළඹුවා.

Wu-hsin නම් වූ සංසිද්ධිය
නැත්නම් No-Mindedness කියන්නෙ
සියලු සිතිවිලි සහ හැඟීම්
පිට කර වසාගත් හිස් මනසක් නෙමෙයි
එසේම සිතෙහි නිසල බව
හෝ සිතෙහි නිහඬතාවයද නොවෙයි.

සිතෙහි සමාහිත බව හා නිසල බවද අවශ්‍ය නමුදු
නි-මනස නම් සිද්ධාන්තය සකස්වන්නේ
සිතුවිලි අල්ලා නොගැනීම මගිනි.

කුන්ග්-ෆු සටන් කරුවෙක් හැසිරෙන්නේ
කැඩපතක් මෙනි.
කැඩපත කිසිවක් රඳවා ගන්නේ නැත.
කිසිවක් පිළිකෙව් කරන්නේද නැත.
එයට ලැබෙන දේ එය රඳවා නොගනියි.

නි-මනස හැඟීම් වලින් නොකෙළෙසෙන ලෙස
ප්‍රතිශක්තිකරණය කළ මනසකි.

මේ පැහැදිලිවම
බුදුන් වහන්සේ දෙසූ විදර්ශනාවයි.

බුදුන් වහන්සේ
සම්පජානෝ සති කියන්නෙ
එකකට සාපේක්ෂව සියල්ල දැකීමට...

අපේ හැම ඉන්ද්‍රියකටම
සියල්ලම දැකීමෙ හැකියාව තියනවා.
නීවරණ නිසා අපිට පෙනෙන්නෙ
පවතින නීවරණය අනුව
අපිට පෙනෙන ටික විතරයි..

බුදුන් වහන්සේ සොයාගත්තෙ
තමන් දකින දේ
තනිව දැකීමෙන් මුදවලා
සියල්ලට සාපෙක්ෂව දැකීමයි..

හොඳ කලා කෘති වලත්
ඒ ගුණය තියනවා.
හොඳ කලා කෘති වල
නිකෙලෙස් බවට
එය හේතුවක් විය හැකියි.

අපේ හැම ඉන්ද්‍රියකටම
සියල්ලම දැකීමෙ හැකියාව තියනවා.
මේ මොහොතෙ ඔබ තිරයෙ මේ වචන ටික පෙණුනට
සිහියෙන් බැලුවොත්
ඔබ අවට විශාල ප්‍රදේශයක්
ඔබේ ඇසට වැටෙනවා.
මේ වචන කියවන ගමන්
ඔබට මේසය උඩ තියන
බොහෝ දේ අල්ලන්න පුලුවන්..

ඔබ තෝරා ගන්නා දේ ගැන
යොදවන අවධානය වැඩි නිසා
එය උපාදාන කරගන්නා අතර
ඔබට ලැබෙන තොරතුරු රාශියක් වැටෙන්නේ
මෝහයටයි...

සමස්ත රාමුවට සාපේක්ෂව
අරමුණ බලන්න
ඇස හුරුවෙන විට සිතත් පුළුල් වෙයි..

මම හිතන්නෙ ලෝකෙ ඉඳපු
දක්ෂම ක්‍රිකට් ක්‍රීඩකයන්
බෝලය දකින්නෙ
මුළු පිට්ටනියටම සාපේක්ෂව.

ලොව පැවති බොහෝ දර්ශන පිළිබඳව
මැනවින් හදාරා ඇති බෘස් ලීගේ අරමුණ වූයේ
සිතින් අල්ලා නොගෙන සියල්ලම ගැන සිහියෙන් විසීමෙන්
මමත්වයෙන් තොරව ක්‍රියා කිරීමයි.
ඔහු අරමුණු කළ මානසිකත්ව
යෙන් විසීම
බුදුන් වහන්සේ විදර්ශනාවේදී හඳුන්වන්නේ
සම්පජානෝ සතිමා විහරති යනුවෙනි.

මේ රහතන් වහන්සේගේ සිහියෙහි ස්වභාවයයි.
බෘස් ලී ඔහුගෙ සටන් ක්‍රමය හදාගත්තෙත්
මේ දැක්ම මුල් කරගෙනයි..

" Wu-hsin නම් වූ සංසිද්ධිය
නැත්නම් No-Mindedness කියන්නෙ
සියලු සිතිවිලි සහ හැඟීම්
පිට කර වසාගත් හිස් මනසක් නෙමෙයි
එසේම ඒ සිතෙහි නිසල බව
හෝ සිතෙහි නිහඬතාවයද නොවෙයි.
සිතෙහි සමාහිත බව හා නිසල බවද අවශ්‍ය නමුදු
නි-මනස නම් සිද්ධාන්තය සකස්වන්නේ
අරමුණ සිතින් අල්ලා නොගෙන 
සියල්ලම ගැන සිහියෙන් විසීමෙන්
මමත්වයෙන් තොරව ක්‍රියා කිරීමයි. "
අනිස්‌සිතො ච විහරති, 
න ච කිඤ්‌චි ලොකෙ උපාදියති.